در این مستند در ابتدا دستورات مهم و پرکاربرد لینوکس را به صورت مختصر و بدون توضیحات اضافه معرفی و سپس نکات و ترفندهای جذاب استفاده از ترمینال را ارائه می‌کنیم.

دستورات مهم و کاربردی لینوکس

دستور ls

مشاهده لیست فایل‌ها و دایرکتوری‌ها

Copy to Clipboard

مشاهده لیست همه‌ی فایل‌ها و دایرکتوری‌ها (حتی فایل‌های مخفی)

Copy to Clipboard

مشاهده فایل‌ها و دایرکتوری‌ها با جزئیات

Copy to Clipboard

دستور ll

نام مستعار (alias) برای ls -l است و به جای آن می‌تواند استفاده شود.

Copy to Clipboard

دستور cd

تغییر دایرکتوری

Copy to Clipboard

دستور pwd

مشاهده مسیر دایرکتوری جاری

Copy to Clipboard

دستور mkdir

ساخت دایرکتوری

Copy to Clipboard

دستور touch

ساخت فایل

Copy to Clipboard

دستور rm

حذف فایل

Copy to Clipboard

حذف فایل و فولدر

Copy to Clipboard

حذف فایل و فولدر بدون چون و چرا (استفاده از این دستور خطرناک است و پیشنهاد می‌شود فقط در صورت نیاز و با دقت بالا استفاده شود)

Copy to Clipboard

دستور cp

کپی فایل یا دایرکتوری

Copy to Clipboard

دستور mv

تغییر نام یا جابجایی یک فایل یا دایرکتوری

Copy to Clipboard

نقطه «.» به معنای مسیر جاری و «..» به معنای مسیر والد مسیر جاری می‌باشد.

Copy to Clipboard

دستور rsync

روش دیگری برای کپی اطلاعات که از جذابیت و کارایی بیشتری از cp برخوردار است.

Copy to Clipboard

دستور w

مشاهده آپ تایم سیستم، لود آن و یوزرهایی که به سیستم لاگین هستند.

Copy to Clipboard

دستور df

مشاهده وضعیت فایل سیستم‌ها (h- برای قابل فهم‌تر شدن اندازه‌ها استفاده می‌شود)

Copy to Clipboard

مشاهده وضعیت فایل سیستم‌ها به همراه نوع فایل سیستم

Copy to Clipboard

دستور lsblk

مشاهده بلاک دیوایس‌ها

Copy to Clipboard

دستور vi

ایجاد یک فایل متنی با استفاده از ویرایشگر قدرتمند vi

Copy to Clipboard

دستور cat

نمایش فایل متنی

Copy to Clipboard

دستور du

نمایش فضای دیسک استفاده شده توسط فایل‌ها و دایرکتوری‌ها در مسیر مورد نظر

Copy to Clipboard

مشاهده حجم فایل‌ها و دایرکتوری‌ها

Copy to Clipboard

دستور head

نمایش خطوط ابتدایی فایل (پیش فرض: ۱۰ خط)

Copy to Clipboard

نمایش ۴ خط ابتدای فایل

Copy to Clipboard

دستور tail

نمایش خطوط انتهایی فایل (پیش فرض: ۱۰ خط)

Copy to Clipboard

نمایش ۴ خط انتهایی فایل

Copy to Clipboard

چک کردن آنلاین آخرین لاگ‌های سیستم

Copy to Clipboard

 دستور journalctl -f

چک کردن آنلاین آخرین لاگ‌های سیستم

Copy to Clipboard

دستور date

نمایش تاریخ

Copy to Clipboard

دستور hostname

نمایش نام هاست

Copy to Clipboard

دستور hostnamectl

نمایش نام host و انجام تنظیمات مربوطه

Copy to Clipboard

تغییر نام هاست

Copy to Clipboard

دستور whereis

پیدا کردن مسیر یک دستور (در این مثال دستور hostnamectl)

Copy to Clipboard

دستور grep

برای پیدا کردن یک متن یا رشته خاص در یک فایل یا دایرکتوری استفاده می‌شود.
در این مثال خطوطی را در فایل passwd پیدا می‌کند که در آن‌ها root وجود داشته باشد.

Copy to Clipboard

نمایش فایل‌ها و دایرکتوری‌هایی که در آن‌ها di وجود دارد.

Copy to Clipboard

نمایش فایل‌ها و دایرکتوری‌هایی که در آن‌ها di (با حروف بزرگ یا کوچک) وجود دارد.

Copy to Clipboard

دستور uname

نمایش hostname، اطلاعات مربوط به کرنل و غیره

Copy to Clipboard

دستور history

نمایش دستورات اجرا شده

Copy to Clipboard

نمایش دستورات اجرا شده (که در آن‌ها df وجود دارد).

Copy to Clipboard

دستور adduser

ساخت یوزر

Copy to Clipboard

دستور passwd

تنظیم پسورد برای یوزر

Copy to Clipboard

دستور su

تغییر یوزر جاری

Copy to Clipboard

دستور userdel

پاک کردن یوزر

Copy to Clipboard

پاک کردن یوزر به همراه فایل دایرکتوری home یوزر و محتویات آن

Copy to Clipboard

دستور ip

یکی از مهم‌ترین ابزارهای مدیریت شبکه در لینوکس است که قابلیت‌های بسیار زیادی از جمله، مانیتور و پیکربندی وضعیت کارت‌های شبکه، آدرس IP، جدول مسیریابی و … را دارد.

مشاهده آدرس‌های IP تنظیم شده روی سیستم.

Copy to Clipboard

تنظیم آدرس IP روی اینترفیس به صورت موقت.

Copy to Clipboard

دستور ping

تست ارتباط با یک نود در شبکه.

Copy to Clipboard

ping در لینوکس به صورت پیش‌فرض در خواست‌های echoای که جوابی برای آن‌ها نیامده را نشان نمی‌دهد، برای حل این مشکل از O- استفاده می‌کنیم.

Copy to Clipboard

اجرای دستور ping با دو درخواست echo

Copy to Clipboard

دستور ethtool

مشاهده وضعیت فیزیکی کارت شبکه از جمله اتصال یا عدم اتصال فیزیکی آن

Copy to Clipboard

دستور netstat

نمایش پورت های TCP که در حالت Listening قرار دارند به همراه پروسه‌های مربوطه

Copy to Clipboard

نمایش پورت های TCP و UDP که در حالت Listening قرار دارند به همراه پروسه‌های مربوطه.

Copy to Clipboard

نمایش پورت های TCP که در حالت Listening قرار دارند و همچنین سشن‌های establish شده TCP به همراه پروسه‌های مربوطه.

Copy to Clipboard

دستور free

مشاهده وضعیت رم سیستم

Copy to Clipboard

دستور find

پیدا کردن فایل‌ها یا دایرکتوری‌هایی که نام آن‌ها test است.

Copy to Clipboard

پیدا کردن فایل‌ها یا دایرکتوری‌هایی که ابتدای نام آن‌ها test است.

Copy to Clipboard

پیدا کردن فایل‌ها یا دایرکتوری‌هایی که در آن‌ها test (با حروف بزرگ یا کوچک) وجود دارد.

Copy to Clipboard

دستور top

مشاهده لیست پروسه‌های فعال سیستم و مانیتور کردن سیستم با جزئیات بیشتر.

Copy to Clipboard

دستور lsof

مشاهده‌ی فایل‌های باز، پورت‌های شبکه، پروسه‌های فعال و غیره
مثال زیر فایل‌های باز در مسیر مورد نظر را نشان می‌دهد.

Copy to Clipboard

دستور sudo

اجرای دستوراتی که نیاز به دسترسی root دارند در یک یوزر غیر root

Copy to Clipboard

دستور tar

آرشیو کردن و همچنین فشرده سازی فایل‌ها.

در این مثال آرشیو کردن فایل‌ها با استفاده از tar انجام شده است.

Copy to Clipboard

استخراج یا extract آرشیو

دستور chmod

تغییر مجوز فایل‌ها و دایرکتوری‌ها (در این مثال مجوز اجرا به فایل داده می‌شود).

Copy to Clipboard

دستور chown

تغییر مالکیت یک فایل

Copy to Clipboard

دستور sleep

مکث به مدت چند ثانیه (اینجا ۱۰۰۰ ثانیه) که در اسکریپت‌ها استفاده می‌شود، البته اینجا برای تست استفاده شده.
اجرای یک پروسه در پس زمینه با استفاده از &

Copy to Clipboard

دستور ps

نمایش پروسه‌های فعال (که در اسم آن‌ها sleep وجود دارد).

Copy to Clipboard

دستور pgrep

نمایش PID پروسه‌های در حال اجرا به روش‌های متفاوت.

Copy to Clipboard

دستور kill

ارسال سیگنال kill به پروسه و بستن آن.

Copy to Clipboard

دستور wget

دانلود فایل

Copy to Clipboard

دستور man

راهنمای استفاده از دستورات (در اینجا مشاهده راهنمای wget).

Copy to Clipboard

دستور echo

انتقال دیتا به یک فایل یا نمایش متن در ترمینال.

Copy to Clipboard

$ برای نمایش متغیر به کار می‌رود (در اینجا متغیر USER).

Copy to Clipboard

دستور clear

پاک کردن ترمینال

Copy to Clipboard

دستور type

نمایش نوع دستور

Copy to Clipboard

نکات و ترفندهای استفاده از ترمینال

Tab

استفاده از کلید Tab برای تکمیل کامند و همچنین مسیر بسیار مفید است و استفاده از آن پیشنهاد می‌شود.

CTRL + R

اجرای دستورات اخیر به این صورت که Ctrl + R را فشار می‌دهیم و بعد قسمتی از دستور را می‌نویسیم، در این حالت آخرین دستور اجرا شده، که همه یا قسمتی از، متن نوشته شده در آن وجود دارد، نمایش داده می‌شود، اگر Ctrl + R را دفعات بعد بزنیم دستورات قبل‌تر را نمایش می‌دهد و زمانی که به دستور دلخواه رسیدیم کلید اینتر را می‌زنیم (قبل از زدن اینتر حتما دستور را چک می‌کنیم).

Copy to Clipboard

Ctrl+C و Ctrl+Z

برای متوقف کردن دستوری که در حال اجرا است به کار می‌رود.

Crtl+a

رفتن به ابتدای خط جاری

Ctrl+e

رفتن به انتهای خط جاری

“;”

برای اجرای چند دستور به صورت ترتیبی و پشت سر هم استفاده می‌شود.

Copy to Clipboard

&&

اجرای چند دستور به ترتیب در صورت موفق بودن اجرای دستور قبلی.

Copy to Clipboard

“|” Pipe

برای ارسال خروجی یک دستور به دستور دیگر استفاده می‌شود.
در این مثال خروجی cat به grep ارسال می‌شود.

Copy to Clipboard

Ctrl+S

برای freeze کردن ترمینال

Ctrl+Q

برای unfreeze کردن ترمینال.

Ctrl+D

Logout از یوزر جاری

nohup

هنگامی که خواسته باشیم دستور در حال اجرا با بسته شدن ترمینال یا logout یا قطع شدن ارتباط ما با سرور همچنان به اجرای خود ادامه دهد از nohup استفاده می‌کنیم. اجرای این دستور قبل از دستور اصلی خروجی دستور اصلی را به فایل nohup.out ارسال می‌کند. استفاده از این دستور در پیش‌زمینه ترمینال، با توجه به عدم امکان استفاده از ترمینال در زمان اجرای دستور، خیلی مفید نیست، به همین دلیل به همراه & در انتهای دستور برای ارسال دستور به پس زمینه استفاده می‌شود.

Copy to Clipboard

به اشتراک بگذارید.